Gravure – het oude Nazareth Lier
In 1235 trekt Bartholomeüs van Tienen met zijn zoon Wicbert naar Lier om, na Bloemendaal (omstreeks 1210) en Maagdendaal (1221), een derde cisterciënzerinnenklooster op te richten. In mei 1236 volgen zijn dochters Christina, Sybilla en Beatrijs, die aanvankelijk ook in Bloemendaal waren ingetreden. In 1245 vragen de zusters aan het Generaal Kapittel toelating het klooster te mogen verplaatsen. Twee jaar later is dit ook een feit en betrekken de zusters een nieuw klooster ten noorden van de stad Lier op de locatie gekend als ‘Nazareth’.
De cisterciënzerkloosters kennen in de 12e-13e eeuw een ware groei en bloei, niet enkel in aantal maar ook in spirituele bewogenheid. Er is een intense mystieke beleving, die ook soms haar neerslag vindt in geschriften, die al dan niet tot op vandaag bewaard gebleven zijn.
Binnen de spirituele literatuur van die tijd situeert zich ook het traktaat Van Seven Manieren van heileger Minnen dat Beatrijs van Nazareth in ‘haar taal’, het Diets, neerschreef.
Manuscript – Initiaal
“Met aandrang verlangt zij dit van God en met heel haar hart verzoekt zij God hierom. Dit moet zij zeer begeren, want de minne laat haar niet tot rust of op verhaal komen. De minne verheft haar en drukt haar neer, stelt haar plotseling op de proef en kwelt haar weer. Ze brengt de dood en geeft het leven, ze maakt gezond, en verwondt opnieuw. Ze maakt haar dwaas en dan weer verstandig.
Zo trekt zij haar tot een hoger zijn. Zo is zij geestelijk boven de tijd geklommen, in de eeuwigheid van de minne, die zonder tijd is. Boven de menselijke vormen van minne en boven haar eigen natuur is zij verheven door het verlangen daar boven te leven.”
Beartijs, zesde manier van Minne
We laten de verdere geschiedenis en ontwikkeling van dit klooster ter zijde en verplaatsen ons een hele tijd verder, naar het einde van de 18e eeuw, wanneer ook de abdij Nazareth, zoals de meeste kloosters, door de Franse Revolutie wordt opgeheven.
De kloostergemeenschap wordt verspreid, de gebouwen worden geconfisqueerd. Het einde van eeuwen cisterciënzerleven … Het voortbestaan van de gebouwen is echter ook niet meer van lange duur en na de verkoop van het complex worden ze, met uitzondering van het poortgebouw en enkele schuren, gesloopt.
In de daaropvolgende jaren wisselt het kloosterdomein nog enkele keren van eigenaar tot het, vrij recent, in de jaren 1979-1984 in twee percelen verkaveld wordt.
Bezoek aan de site van de oude abdij Nazareth te Lier, 2014
Achter de muren van het poortgebouw liggen nu twee feestzaalcomplexen, met een naam die het verleden nog enigszins laat her-leven: ‘Hof van Nazareth’ en Hof van Beatrijs’.
De overgebleven gebouwen van het oude Nazareth te Lier
In 1985 worden bij opgravingen – op zoek naar sporen van de verdwenen abdij – enkele fundamenten, muurresten, putten, aardewerk enz. blootgelegd, alsook een groot aantal graven.
De overbrenging van de overgebleven beenderresten
Een groot deel van de opgegraven beenderresten wordt in 1986 aan de inmiddels ‘nieuwe’ abdij van Onze Lieve Vrouw van Nazareth – nu te Brecht – overgedragen en opnieuw begraven.
Het nieuwe graf te Brecht voor de zusters uit het oude Nazareth te Lier